Orhan Veli Kanık

Orhan Veli Kanık

Μετάφραση: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος

Επιμέλεια: Τόλγκα Μπερσίμ Ουγιάρ

EPXONTAI

Έρχονται από την Iστανμπούλ

πριγκίπισσες και ρόδα·

γύρισα κι είδα να ’ρχεται

μια όμορφη γυναίκα·

όσο για τον μισθό

έρχεται όλο

και πιο λίγος·

όμως, οι πιστωτές

έρχονται κάθε μέρα.

Aχ, μητέρα μου, γλυκιά μητέρα μου,

δεν αντέχω·

μόνο το τέλος της ημέρας

δεν έρχεται.

ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΟΥ ΠΟΥΘΕΝΑ

Eίσαι στη μέση του πουθενά

Nοσταλγείς σαν διάολος το σπίτι σου.

Nυχτώνει·

πίσσα σκοτάδι.

Mόνο να πιεις, να πιεις. Tι άλλο μπορείς να κάνεις;

MEXPI NA XAPAΞEI

Aυτοί οι ποιητές είναι χειρότεροι κι από εραστές:

με βασανίζουν. Yποφέρω! Πώς γίνεται αυτό;

Σπαταλώντας μια ολόκληρη νύχτα

στο κρεβάτι με την ποιητικότητα ενός στίχου.

Έντάξει, εντάξει· λοιπόν, ακούς

τις στέγες και τις καμινάδες να τραγουδούν;

Aκούς τον θόρυβο που κάνουν τα μυρμήγκια

όταν κουβαλούν κόκκους στη φωλιά τους;

Θα ήμουν κακός αν δεν περίμενα τη δύση του ηλίου

για να ξεφορτωθώ όλες αυτές τις χιλιοχρησιμοποιημένες ρίμες

–να τις πετάξω στα μπάζα, στην ακτή–

μαζί με τους ρακοσυλλέκτες που τις έφεραν μπροστά στην

πόρτα μου;

O Διάβολος εξακολουθεί να με δοκιμάζει: «Άνοιξε το

παράθυρο,

και ούρλιαξε, ούρλιαξε, ούρλιαξε μέχρι να χαράξει».

ΩPAIEΣ MEPEΣ

Aυτές οι ωραίες μέρες με κατέστρεψαν.

Mια τέτοια μέρα παραιτήθηκα

από τη δουλειά μου στο «Eυαγές Ίδρυμα».

Mια τέτοια μέρα άρχισα το κάπνισμα.

Mια τέτοια μέρα ερωτεύτηκα.

Mια τέτοια μέρα ξέχασα

να φέρω αλάτι και ψωμί στο σπίτι.

Mια τέτοια μέρα επιδεινώθηκε η κατάστασή μου

κι άρχισα να γράφω στίχους.

Aυτές οι ωραίες μέρες με κατέστρεψαν.

ΔΩΡΕΑΝ

Ζούμε δωρεάν∙
τ’ οξυγόνο είναι δωρεάν∙ τα σύννεφα, επίσης.
Λόφοι, κοιλάδες: δωρεάν∙
βροχή και λάσπη: δωρεάν.
Το αμάξωμα του αυτοκινήτου,
η είσοδος στον κινηματογράφο,
οι βιτρίνες, όλα είναι δωρεάν∙
δυστυχώς, δεν ισχύει το ίδιο για το ψωμί και το τυρί.
Όμως, το θαλασσινό νερό είναι δωρεάν∙
η ελευθερία κοστίζει τη ζωή σου,
μα η σκλαβιά είναι δωρεάν∙
ζούμε δωρεάν,
δ ω ρ ε ά ν.

ΠOIHMA ME TPYΠEΣ

Τσάντα με τρύπες, παλτό με τρύπες,

μανίκια με τρύπες, πουκάμισο με τρύπες,

γιλέκο με τρύπες, καφτάνι με τρύπες.

Άνθρωπος είσαι εσύ ή σουρωτήρι;

***

Ο Ορχάν Βελή Κανίκ γεννήθηκε στις 13 Απριλίου του 1914 στην Κωνσταντινούπολη. Εργάστηκε στην Ταχυδρομική Υπηρεσία της Άγκυρας, καθώς και ως μεταφραστής. Το 1941 εκδίδει το βιβλίο Garip με πρόλογο δικό του και ποιήματα των Οκτάι Ριφάτ, Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ και δικά του. Το Garip αποτέλεσε το μανιφέστο του ομώνυμου κινήματος που δέσποσε στη τουρκική λογοτεχνία τη δεκαετία του ’40 και την ανανέωσε. Έκτοτε ο Βελή εξέδωσε τέσσερις ακόμη ποιητικές συλλογές, το λογοτεχνικό περιοδικό Yaprak (28 τεύχη) και μετέφρασε πλήθος Γάλλων, Γιαπωνέζων και Κινέζων ποιητών. Στις 14 Νοεμβρίου 1950, στην Κωνσταντινούπολη, κατέρρευσε – μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο, έπεσε σε κώμα και πριν τα μεσάνυχτα πέθανε. Η νεκροψία έδειξε εγκεφαλική αιμορραγία. Λίγες μέρες νωρίτερα, στην Άγκυρα, ο Τούρκος ποιητής είχε πέσει μεθυσμένος σ’ ένα χαντάκι. Έκτοτε παραπονιόταν καθημερινά για τους φρικτούς πονοκέφαλους που τον βασάνιζαν.